5 min.
Bizneswoman na macierzyńskim, czyli jak wygląda zasiłek macierzyński dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą
ostatnia aktualizacja:
Autor: Dorota Prościńska, biuro rachunkowe Pewne Dotacje Dorota Prościńska”, współpracujące z mBankiem w ramach Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych
W mojej praktyce zawodowej na co dzień spotykam się z kobietami, które prowadzą działalność gospodarczą lub mają zamiar ją dopiero rozpocząć. Dość często obawiają się, co stanie się, gdy zajdą w ciążę i urodzą dziecko. Czy dostaną zasiłek macierzyński mimo opłacenia preferencyjnych składek ZUS? Jaka będzie wysokość tego zasiłku? A przede wszystkim, czy w czasie, kiedy pobierają zasiłek, mogą nadal prowadzić działalność, czy też będą musiały ją zawiesić?
Przedsiębiorczyni (tak samo jak i osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę) ma prawo do zasiłku macierzyńskiego z ZUS. Jednak, by zyskać prawo do świadczeń z ZUS-u, powinna zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Kobiety, które rozpoczynają działalność gospodarczą i korzystają z tzw. ulgi na start (opłacanie przez pierwsze 6-miesięcy tylko składki zdrowotnej), a w tym czasie zajdą w ciążę, nie będą mogły skorzystać z zasiłku chorobowego. Dodatkowo, jeśli zaczną działalność gospodarczą niedługo przed porodem i także skorzystają z ulgi na start (co będzie oznaczało brak opłacania składki chorobowej), nie będą mogły skorzystać z zasiłku macierzyńskiego.
Przed zgłoszeniem działalności do ZUS warto porozmawiać z księgową, która doradzi, co należy zrobić, by móc skorzystać z zasiłku chorobowego podczas ciąży oraz macierzyńskiego.
Standardowo prawo do zasiłku chorobowego przedsiębiorca uzyskuje po upływie tzw. okresu wyczekiwania, który wynosi 90 dni. Ten okres nie dotyczy kobiet w ciąży.
Kto może pobierać zasiłek macierzyński w Polsce?
Prawo do zasiłku przysługuje przedsiębiorczyni, która:
urodzi dziecko
adoptuje dziecko
przyjmie na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej) dziecko do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10. roku życia
przyjmie na wychowanie dziecko w wieku do 7. roku życia lub 10. roku życia w przypadku dziecka, które ma odroczony obowiązek szkolny i wystąpi do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie
Przez jaki czas przedsiębiorczyni może pobierać zasiłek macierzyński?
Czas pobierania świadczeń może wynieść maksymalnie 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka. Okres tego świadczenia wydłuża się nawet do 71 tygodni w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie pięciorga i więcej dzieci.
Zasady naliczania zasiłku macierzyńskiego
Podstawą wymiaru zasiłku jest przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana była składka na ubezpieczenie chorobowe za 12 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających powstanie uprawnień do tego świadczenia. Jeśli jednak przedsiębiorczyni opłaca składkę chorobową krócej niż 12 miesięcy, podstawa wymiaru liczona jest za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Istotne jest, że przedsiębiorczyni sama decyduje, od jakiej podstawy chce opłacać składki na ubezpieczenie chorobowe.
Minimalna podstawa to 60% przeciętnego wynagrodzenia – obecnie jest to 3553,20 zł brutto, maksymalna nawet 250% przeciętnego wynagrodzenia na dany rok.
Jeśli przed porodem lub przyjęciem dziecka, a momentem rozpoczęcia płacenia składek na ubezpieczenie chorobowe nie upłynęło 12 miesięcy, zasiłek macierzyński zostanie obliczony na podstawie pełnych miesięcy kalendarzowych, za które było płacone ubezpieczenie.
Jaka jest wysokość zasiłku macierzyńskiego?
Wysokość zasiłku jest zależna od tego, czy w ciągu 21 dni od porodu przedsiębiorczyni złoży deklarację chęci skorzystania z obu urlopów – macierzyńskiego i rodzicielskiego. Jeśli taka deklaracja wpłynie do ZUS, zasiłek będzie wypłacany w wysokości 80% podstawy. Jeżeli przedsiębiorczyni nie złoży deklaracji, to w trakcie urlopu macierzyńskiego ZUS wypłaci 100% podstawy, a w trakcie urlopu rodzicielskiego tylko 60%.
Aby dostać świadczenie macierzyńskie, należy złożyć do oddziału ZUS (właściwego dla miejsca zamieszkania) dokumenty, na podstawie których organ wyda decyzję. Są to:
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek albo przez ZUS – warto mieć przy sobie oryginał odpisu, bo pracownicy ZUS chcą sami potwierdzić dokument za zgodność,
wniosek o udzielenie urlopu macierzyńskiego.
Wszystkie wątpliwości, co do składanych dokumentów wyjaśni przedsiębiorczyni jej księgowa.
Preferencyjne składki ZUS, a wysokość zasiłku macierzyńskiego
Wielu przedsiębiorców zakładając działalność gospodarczą decyduje się na opłacanie przez pierwsze 24 miesiące preferencyjnej składki ZUS. Jest to składka liczona od 30% podstawy minimalnego wynagrodzenia w danym roku. W tym roku jest to 903 zł. Osoby te muszą jednak liczyć się z tym, że w razie ubiegania się o zasiłek chorobowy (w trakcie trwania ciąży) lub macierzyński, podstawa wymiaru należnego świadczenia zostanie obliczona w oparciu o tę niską podstawę wymiaru składek.
Zasiłek macierzyński wylicza się nieco inaczej niż zasiłek chorobowy. Jego wysokość reguluje Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zasiłek macierzyński nie może być niższy niż 1000 zł netto. Dlatego, jeśli przedsiębiorczyni płaciła najniższą składkę ZUS i kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszona o zaliczkę na podatek dochodowy okaże się mniejsza niż 1000 zł, zasiłek macierzyński podwyższa się do tej wysokości.
Prowadzenie działalności w trakcie zasiłku macierzyńskiego
Ze względu na to, że przedsiębiorczyni nie przysługuje urlop macierzyński czy rodzicielski, a należy się jej jedynie prawo do świadczeń z tytułu urodzenia lub adoptowania dziecka, to prowadzenie działalności w trakcie zasiłku macierzyńskiego jest jak najbardziej możliwe. To ona decyduje czy pobierając zasiłek zdecyduje się poświęcić dziecku, czy będzie jednak w tym czasie także prowadziła biznes. Przedsiębiorczyni może również zawiesić działalność w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego, ale wtedy nie może prowadzić działalności, a co za tym idzie osiągać w niej przychodów.
Nota prawna:
mBank S.A. nie ponosi odpowiedzialności za stosowanie w praktyce informacji objętych powyższym materiałem. Materiał niniejszy ma charakter informacyjno – marketingowy i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej.
Księgowi współpracujący z mBankiem należą do Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych i świadczą usługi w zakresie rejestrowania działalności gospodarczej. Więcej na lokalniksiegowi.pl.