Gdy nadchodzi czas rozliczeń rocznych z Urzędem Skarbowym, wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy ma możliwość zmniejszyć podatek do zapłaty. Jednym ze sposobów na jego obniżenie są ulgi, więc warto wiedzieć, jakie Ci przysługują i kiedy możesz z nich skorzystać. Ulga podatkowa to Twoje prawo, które pomniejsza wysokość podatku PIT do zapłacenia. W ramach ulg podatkowych możesz zrobić dwa rodzaje odliczeń: odliczenie od dochodu oraz odliczenie od podatku.

 

Odliczenia od dochodu to ulgi pozwalające obniżać wysokość podatku do zapłacenia. Na przykład:

Odliczenia od podatku to ulgi pozwalające obniżyć podatek, dzięki którym możesz otrzymać zwrot nadpłaty podatku. Jedna z najpopularniejszych to ulga prorodzinna (na dzieci). Dla rodziny z dwójką dzieci odliczenie od podatku to kwota 2224,08 zł.

Zobacz, co o ulgach podatkowych mówi ekspert księgowy.

 

Kto może skorzystać z ulgi prorodzinnej

Ulga prorodzinna jest zdecydowanie najpopularniejszą ulgą wśród przedsiębiorców, którzy są rodzicami i składają PIT-36, PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O. Przysługuje ona na każde dziecko, w stosunku do którego w ciągu roku podatkowego rodzic (podatnik):

Ulga jest naliczana za każdy miesiąc, w którym podatnik sprawował jedną z wymienionych form opieki nad dzieckiem. Warto pamiętać, że przysługuje ona także, jeśli pełnoletnie dziecko do 25 roku życia, uczy się oraz nie uzyskuje dochodu rocznego powyżej 3089 zł. Ulga na dzieci do 18 roku życia nie jest ograniczona limitem ich dochodów.

Z tej ulgi nie skorzysta przedsiębiorca rozliczający się ryczałtem, podatkiem liniowym oraz kartą podatkową. Choć i od tej zasady jest wyjątek - jeśli oprócz działalności gospodarczej uzyskali oni dochody z innych źródeł i składają również PIT-37 lub PIT-36, to na tych dodatkowych PIT-ach można odliczyć ulgę na dzieci.

Ile możemy zyskać na uldze na dzieci i czy na każde dziecko przysługuje odliczenie od podatku?

W przypadku posiadania więcej niż jednego dziecka nie obowiązują kryteria dochodowe do spełnienia przez podatnika. Natomiast w przypadku jednego dziecka ulga przysługuje w kwocie 1112,04 zł na rok pod warunkiem, że:

Wyjątek od tej reguły stanowi podatnik samotnie wychowujący małoletnie dziecko, dla którego limit dochodów wynosi 112 000 zł.

W przypadku jednego lub dwójki dzieci, ulga przysługuje w wysokości 1112,04 zł na rok na każde z nich. Dla trzeciego dziecka ulga wynosi 2000,04 zł na rok, dla czwartego i kolejnych dzieci ulga to 2700 zł na rok na 4 i kolejne dziecko. I tak dla przykładu rodzina z piątką dzieci może odliczyć od podatku kwotę 9624,12 zł (1112,04 zł +1112,04 zł +2000,04 zł +2700,00 zł + 2700,00 zł).

Czym jest Karta Dużej Rodziny i jakie korzyści płyną z jej posiadania?

Karta Dużej Rodziny to system zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin posiadających co najmniej trójkę dzieci. Uznawana jest w instytucjach publicznych i w prywatnych firmach. O Kartę Dużej Rodziny może wnioskować także rodzic zastępczy i osoba prowadząca rodzinny dom dziecka. Prawo do Karty Dużej Rodziny przysługuje dzieciom:

Karta jest przyznawana niezależnie od dochodu w rodzinie i mogą o nią wnioskować osoby mieszkające w Polsce, w tym cudzoziemcy oraz osoby o statusie uchodźcy.

Poszczególne województwa i gminy oferują także lokalne Karty Dużej Rodziny, które zapewniają dodatkowe zniżki, oferowane dla mieszkańców danego województwa czy gminy. Rodzina z 3 dzieci może mieć nawet 15 różnych kart. Elektroniczna wersja karty dostępna jest w aplikacji mObywatel. Wydanie kart jest bezpłatne. Dla rodziców karta ważna jest na całe życie, a dla dzieci do ukończenia 18 roku życia lub ukończenia szkoły lub studiów wyższych.

 

Kto może skorzystać z rozliczenia wspólnego małżonków i od kiedy?

Aby rozliczyć się wspólnie z małżonkiem należy spełnić łącznie następujące warunki:

Jeśli któryś z małżonków zamieszkuje inny kraj należący do UE, EOG lub w Szwajcarii, nadal istnieje możliwość wspólnego rozliczenia, ale są pewne obostrzenia, o których można przeczytać w art.6 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie nawet jeśli zawarli związek w trakcie roku rozliczeniowego.

Przed podjęciem decyzji o wspólnym rozliczeniu z małżonkiem warto wcześniej przeliczyć, czy w konkretnej sytuacji takie rozwiązanie będzie opłacalne. W niektórych przypadkach złożenie wspólnego zeznania podatkowego może okazać się niekorzystne na skutek uwzględnienia dochodów uzyskanych za granicą. Wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów może podpisać tylko jeden z małżonków. Zasada ta dotyczy również cudzoziemców mieszkających w Polsce. Małżonkowie z Ukrainy mieszkający przez cały 2021 r. w Polsce mogą złożyć wspólne zeznanie roczne nawet jeśli tylko jedno z nich pracowało.

 

Czy strata z działalności z poprzednich lat może obniżyć podatek w działalności?

Dochodem podlegającym opodatkowaniu jest każdy zysk, który zostaje podatnikowi po odjęciu kosztów. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają zysk, różnica jest stratą.

Podatnicy PIT mogą odliczyć stratę podatkową tylko od dochodu uzyskanego z tego samego źródła, w którym poniesiono stratę. Na przykład nie mogą odliczyć straty z działalności gospodarczej od dochodów z prywatnego najmu, z umowy o pracę czy z dochodu ze zbycia walut wirtualnych (kryptowalut).

Jeśli podatnik osiągnął stratę za rok 2021 będzie ją mógł rozliczyć jednorazowo, jednak nie więcej niż 5 mln, a co nie odliczy to podlega to rozliczeniu w najbliższych latach pięcioletniego okresu rozliczania strat.
Gdy podatnik uzyskuje dochody z działalności z więcej niż jednego źródła, podatek zostanie naliczony od sumy dochodów ze wszystkich źródeł jego zarobku.

Osobom fizycznym ustawa nie narzuca kolejności, w jakiej straty za poszczególne lata podatkowe powinny być rozliczane, jednak w tym przypadku wskazane jest rozliczanie strat zaczynając od straty najstarszej, aby zdążyć z rozliczeniem każdej ze strat w pięcioletnim okresie. Jeśli podatnik posiada stratę z lat poprzednich może ją odliczyć w trakcie roku, gdy okaże się że w danym miesiącu osiągnął dochód. Podatnicy PIT kwotę odliczonej straty w ciągu roku, wykazują również w zeznaniu rocznym np. PIT-36 czy PIT-36L.

Czy niewykorzystana zapłacona składka zdrowotna w działalności może obniżyć podatek z innego źródła?

Obliczony podatek do zapłaty za rok 2021 można pomniejszyć o zapłacone w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne a odliczeniu podlega 7,75% zapłaconej kwoty, a więc nie cała składka odprowadzana do ZUS.

Z tego typu odliczenia mogą skorzystać zarówno przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych (PIT-36) oraz opodatkowani podatkiem liniowym (PIT-36L), ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28), jak i kartą podatkową (PIT-16A).

Rozliczając PIT roczny należy pamiętać, że można odliczyć od podatku jedynie składki zdrowotne, które w rzeczywistości zostały opłacone w danym roku podatkowym.
Jeśli podatnik posiada zaległe składki ZUS z lat poprzednich to może odliczyć je w zeznaniu podatkowym w roku, w którym je faktycznie zapłacił.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą i jednocześnie pracujące na etacie lub w oparciu o umowy cywilnoprawne, wykazują kwotę składek zdrowotnych podlegających odliczeniu w wysokości 7,75% podstawy wymiaru składki, na podstawie w PIT-11, który otrzymał za rok poprzedni.

W sytuacji kiedy podatnik posiada kilka źródeł przychodów, składki zdrowotne z działalności gospodarczej może odliczyć w zeznaniu od dochodu z innego źródła. Dotyczy to sytuacji, w której przedsiębiorca osiągnął stratę z działalności gospodarczej lub płacił niski podatek, który nie pozwalał na odliczenie całej składki zdrowotnej. Zatem można odliczyć od podatku dochodowego składki wynikające z prowadzenia tej działalności, lecz przychody są, m.in.: ze stosunku pracy, z umów cywilnoprawnych: umów zlecenia oraz o dzieło, z najmu lub dzierżawy, z praw autorskich. Istotne jest, aby składki te nie zostały odliczone podwójnie.

Na przykład: podatnik od 5 stycznia 2021 roku prowadzi działalność gospodarczą, którą rozlicza na zasadach ogólnych i jednocześnie zatrudniony jest na umowę o pracę i otrzyma PIT-11. Na druku PIT-36 będzie możliwość sumowania składek zdrowotnych ze wszystkich źródeł i odliczenia również tych zapłaconych w ramach działalności gospodarczej od ogólnej kwoty podatku ze wszystkich źródeł w tym umowy o pracę. Dotyczy to również sytuacji, gdy podatnik rozlicza PIT-28 z działalności ryczałtowej, a dodatkowo składa z umowy o pracę PIT-37.

Kto może skorzystać i w jakiej wysokości z ulgi rehabilitacyjnej?

Ulgę rehabilitacyjną można odliczyć w PIT-36 lub PIT-37 od dochodu, czyli przed opodatkowaniem. Są to wydatki na cele rehabilitacyjne oraz wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

Warto podkreślić, że w przypadku, gdy wydatki były częściowo dofinansowane z zewnętrznych środków, odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami, a kwotą dofinansowaną z tych środków lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Aby móc skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, osoba, której wydatek dotyczy, musi posiadać jeden z dokumentów:

 

Należy pamiętać, że ulga rehabilitacyjna przysługuje również podatnikom, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne, takie jak:

jeżeli w roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekroczą kwoty 15 010,56 zł za rok poprzedni.

Na przykład: od wydatków związanych z zakupem leków odliczamy nadwyżkę wydatków ponad 100 zł w każdym miesiącu, ale jeśli wydatki wynoszą mniej niż 100 zł, wtedy nie ma odliczenia.

Innym popularnym odliczeniem jest odliczenie za używanie samochodu osobowego, gdzie kwota ulgi od dochodu wynosi 2280 zł.

Podatnik nie musi dysponować dokumentami potwierdzającymi ich wysokość dla wydatków takich jak:

Należy pamiętać, że na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia.

Na przykład: jeśli oboje z małżonków we wspólnocie majątkowej, posiadają orzeczenie o niepełnosprawności i tylko jeden z nich jest właścicielem pojazdu, to z ulgi korzystają oboje, i każdy w limicie 2280 zł. Jeśli nie będą we wspólnocie majątkowej to będą mogli oboje skorzystać z ulgi tylko w sytuacji, jeśli oboje będą współwłaścicielami samochodu.

Różnica między ulgą rehabilitacyjną limitowaną a nielimitowaną

Wydatki mogą być: nielimitowane - można odliczyć całą kwotę takiego wydatku, oraz limitowane - można odliczyć kwotę, która uwzględnia „górny” lub „dolny” limit kwotowy.

W ramach wydatków nielimitowanych można odliczyć koszty np. na adaptację i wyposażenie mieszkań, przystosowanie pojazdów, zakup, naprawę lub najem wyrobów, sprzętu do rehabilitacji, odpłatności za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym.

Katalog wydatków ma charakter zamknięty. Oznacza to, że można odliczyć tylko te wydatki, które zostały wprost wymienione w przepisach ustawy PIT. 
W ramach wydatków limitowanych - można odliczyć koszty na: zakup leków, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować stale lub czasowo te leki. W tym przypadku odliczeniu podlegają wydatki w wysokości różnicy pomiędzy wydatkami faktycznie poniesionymi w danym miesiącu, a kwotą 100 zł. Druga grupa to ograniczenie odliczenia wydatków do 2 280 zł na każdą z kategorii i jest to np.: opłacenie przewodników, z niepełnosprawnością utrzymanie psa asystującego, używanie samochodu osobowego. Tu również zamknięty katalog wydatków określa ustawa PIT.