Opłata środowiskowa – co to jest i kto musi ją płacić?

Opłata środowiskowa to obowiązek finansowy dla firm i przedsiębiorców, którzy korzystają ze środowiska w sposób mogący na nie oddziaływać wynikający z ustawy „Prawo ochrony środowiska     ” z 27 kwietnia 2001 r. W praktyce dotyczy to m.in. emisji gazów i pyłów do powietrza, odprowadzania ścieków, poboru wód czy składowania odpadów.

Opłata środowiskowa – kto składa i gdzie ją opłacić?

Obowiązek zapłaty opłaty środowiskowej dotyczy podmiotów, których działalność wpływa na środowisko. Należą do nich:

a)       Przedsiębiorcy: w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, którzy emitują gazy i pyły do powietrza, składują odpady, wprowadzają ścieki do wód lub ziemi, oraz pobierają wody z ujęć własnych na potrzeby prowadzonej działalności.

b)       Osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.

c)       Jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami: takie jak fundacje, stowarzyszenia.

d)       Osoby fizyczne: nieprowadzące działalności gospodarczej, korzystające ze środowiska w zakresie wymagającym pozwolenia, np. ogrzewanie szklarni kotłownią o dużej mocy, wprowadzanie ścieków z gospodarstwa domowego w większych ilościach

Jeśli prowadzisz firmę i generujesz emisję spalin, zużywasz wodę lub wprowadzasz odpady do środowiska musisz ją opłacić, chociaż są od tego wyjątki. Opłatę środowiskową wpłaca się na konto urzędu marszałkowskiego właściwego dla siedziby firmy. Termin składania sprawozdań i opłat upływa 31 marca każdego roku za rok poprzedni.

Czy są zwolnienia z opłaty środowiskowej?

Tak, jeśli wyliczona roczna opłata dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska nie przekracza 800 zł, nie trzeba jej wpłacać. Dodatkowo, jeśli kwota opłaty jest niższa niż 100 zł, nie ma nawet obowiązku składania sprawozdania.

Jak obliczyć opłatę środowiskową?

Aby obliczyć opłatę środowiskową, trzeba określić ilość wprowadzonych do środowiska substancji. Należy to zrobić na podstawie danych dotyczących zużycia paliwa, wody lub ilości odpadów.

Przykład obliczenia opłaty środowiskowej przy użytkowaniu samochodu firmowego

1. Zbierz dane o zużyciu paliwa

Zbierz faktury za paliwo, które zostało zużyte w ciągu roku na potrzeby Twojej działalności. Zapisz ilość paliwa w litrach. Załóżmy, że w 2024 roku na potrzeby firmy zużyto 1350 l oleju napędowego.

2. Przelicz zużycie paliwa na Megagramy (Mg)

Użyj gęstości paliwa do przeliczenia litrów na kilogramy, a następnie na megagramy:

●        Benzyna: 0,755 kg/l

●        Olej napędowy: 0,84 kg/l

●        Gaz płynny propan-butan: 0,5 kg/l

●        Sprzężony gaz ziemny: 0,74 kg/m3

●        Biodiesel: 0,84 kg/l

Przykład dla oleju napędowego: Ilość w Mg=(ilość w litrach×0,84 kg/l)×0,001

Dla zużycia 1350 l oleju napędowego będzie to: 1350 litrów×0,84 kg/litr×0,001 = 1,134Mg

3. Znajdź stawkę jednostkową opłaty

Sprawdź obwieszczenie Ministra Klimatu i Środowiska, aby znaleźć stawkę jednostkową opłaty za rok, w którym korzystałeś ze środowiska. Stawki mogą się różnić w zależności od rodzaju paliwa i silnika. Linki do dokumentów znajdziesz na stronie gov.pl 

Załóżmy, że poruszaliśmy się samochodem o silniku spełniającym wymagania EURO 5 – w takim przypadku stawka za 2024 rok wynosi 4,99/Mg.

4. Oblicz opłatę środowiskową

Pomnóż ilości paliwa w Mg przez stawkę jednostkową aby otrzymać wysokość opłaty.

W naszym przypadku jest to 1,134 Mg×4,99/Mg=5,66 zł

5. Sprawdź czy opłata przekracza 800 zł

W tym przypadku opłata wynosi 5,66 zł i jest niższa niż 800 zł, więc nie musisz jej opłacać. Dodatkowo nie masz obowiązku składania sprawozdania, bo kwota 5,66 zł jest mniejsza niż 100 zł.

Opłata środowiskowa – czy jest kosztem podatkowym?

Tak, opłatę środowiskową można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, co oznacza, że pomniejsza podstawę opodatkowania przedsiębiorstwa. Opłata środowiskowa za samochody prywatne nie może być odliczona od podatku dochodowego, ponieważ opłaty te dotyczą korzystania ze środowiska w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli samochód prywatny jest wykorzystywany w działalności gospodarczej, wówczas opłata środowiskowa może być odliczona jako koszt uzyskania przychodu, ale tylko w części, w jakiej samochód jest wykorzystywany do celów biznesowych.

W przypadku samochodów prywatnych, które nie są wykorzystywane w działalności gospodarczej, opłata środowiskowa nie jest wymagana, a tym samym nie może być odliczona od podatku dochodowego. Opłata ta dotyczy głównie przedsiębiorców, którzy użytkują samochody w ramach prowadzonej działalności, niezależnie od tego, czy są one własnością przedsiębiorcy czy leasingowane.

Sprawozdanie środowiskowe – jak je przygotować i złożyć?

Jeśli opłata środowiskowa wyniesie dla Twojej działalności więcej niż 100 zł, musisz sporządzić sprawozdanie środowiskowe. Należy umieścić w nim informacje o rodzaju i ilości emisji substancji oraz odpadów generowanych przez Twoje przedsiębiorstwo w danym roku. Sprawozdanie może być stworzone w formie papierowej lub elektronicznej i należy złożyć je do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Dokument można złożyć osobiście, listownie lub elektronicznie za pomocą ePUAP z użyciem podpisu kwalifikowanego lub Profilu Zaufanego. Sprawozdanie można sporządzić np. w serwisie ekopłatnik, gdzie wysyłka możliwa jest wyłącznie przez ePUAP. Więcej na temat wzorów dowiesz się ze strony biznes.gov.pl 

Opłaty środowiskowe – wsparcie profesjonalistów

Jeśli masz wątpliwości co do opłat lub sprawozdań środowiskowych w Twojej firmie, warto skonsultować to z profesjonalistami. Niedopełnienie obowiązku stworzenia sprawozdania lub wypełnienie go niepoprawnie, może skutkować nałożeniem kar finansowych. W mBanku możesz skorzystać z obsługi księgowej mKsięgowość Komfort, a w niej ze wsparcia dedykowanej księgowej lub księgowego, który pokieruje Cię do specjalisty w tym temacie