Optymalizacja podatkowa obniża koszty działalności firmy i zwiększa jej wynik brutto. Jest na nią kilka sposobów, a wszystkie z nich są zgodne z obowiązującym prawem.

Forma opodatkowania dla firmy

Przede wszystkim już na etapie zakładania działalności gospodarczej należy się zastanowić, jaka forma rozliczeń z fiskusem będzie najlepsza dla twojego przedsiębiorstwa. Masz to wyboru następujące formy opodatkowania:

Co zatem wybrać? Żeby o tym zdecydować, musisz wyobrazić sobie źródła twoich przychodów w przyszłości, strukturę wydatków oraz poziom kosztów uzyskania przychodu, które będziesz mógł uwzględnić w rozliczeniu podatku. Zwróć uwagę też na ceny prowadzenia usług księgowych, które zależą w dużym stopniu od formy przyjętej działalności.

Pamiętaj, że co roku możesz dokonać zmiany formy opodatkowania. Zwykle masz na to czas do 20 lutego (w przypadku gdy pierwszy przychód w danym roku osiągnąłeś w styczniu). Tylko w przypadku formy opodatkowania kartą podatkową zmiany musisz dokonać do 20 stycznia.

 

Unikanie opodatkowania – czy optymalizacja podatkowa idzie za daleko?

Optymalizacja podatkowa polega na tym, żeby zapłacić jak najmniej podatku, ale zgodnie z prawem, czyli np. wykorzystując dostępne formy opodatkowania takie jak ulgi, odliczenia itd. To jest właśnie unikanie opodatkowania – choć pojęcie ma nieco negatywne zabarwienie, ale chodzi o legalne metody obniżania podatków.

Unikanie opodatkowania to nie to samo co uchylanie się od opodatkowania. To drugie pojęcie jest nielegalne. Unikanie opodatkowania polega na tym, że nie mamy przed fiskusem nic do ukrycia, a po prostu stosujemy metody obniżenia obciążenia. Natomiast uchylanie się od opodatkowania opiera się np. na zatajeniu dochodów, wprowadzeniu urzędu skarbowego w błąd itd.

Czasem jednak ten podział nie jest do końca łatwy. Przykład? Agresywna optymalizacja podatkowa polegająca np. na wyprowadzaniu zysków do spółki za granicą. Raje podatkowe to forma unikania opodatkowania, która wzbudza bardzo wiele kontrowersji.

 

Rozliczenie na zasadach ogólnych (podatek progresywny)

Obowiązują tu dwa progi podatkowe – 18% i 32% (patrz tabela niżej). Podatek progresywny polega na tym, że wraz z poziomem dochodów progi podatkowe są coraz wyższe. W Polsce rozliczenie na zasadach ogólnych zakłada, że dla dochodów (a konkretnie podstawy opodatkowania) do 85.528 zł stawka podatku wynosi 18%, a dla nadwyżki ponad 85.528 zł – 32%.

Opodatkowanie na zasadach ogólnych ma tę zaletę, że daje możliwość skorzystania z ulg i odliczeń. Możesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem lub korzystać z przywileju rozliczeń dla osób samotnie wychowujących dzieci. Działalność wiąże się z ponoszeniem znaczących kosztów w celu uzyskania przychodu. Wydatki związane z osiągnięciem przychodów, czyli na sprzęt komputerowy, telefon, paliwo, utrzymanie albo remont mieszkania będącego biurem i raty leasingowe za auto kupione na firmę możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, a następnie na ich podstawie obniżyć podstawę opodatkowania (przychody minus koszty). Zatem ta forma opodatkowania jest korzystna dla osób, które ponoszą wysokie koszty działalności.

Rozliczenie podatku na zasadach ogólnych – progi podatkowe

Podatek liniowy

Podatek liniowy i podatek progresywny to dość podobne formy opodatkowania. O ile jednak podatek progresywny zakłada dwa progi, o tyle w przypadku podatku liniowego jest jedna stawka, która wynosi obecnie 19%.

Taki podatek w wysokości 19% opłaca się najbardziej wówczas, gdy osiągasz wysokie dochody. W przypadku podatku progresywnego przy dochodach rzędu ponad 100 tys. zł (czy kilkuset tysięcy złotych) „wpadniesz” już w stawkę 32%, a podatek liniowy daje znacznie niższą stawkę.

Wadą tej formy opodatkowania jest jednak to, że nie będziesz mógł używać ulg i odliczeń, co mogą robić rozliczający się na zasadach ogólnych (np. rozliczenia z małżonkiem, ulgi na dzieci itd.). Możesz odliczyć tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy składki na ubezpieczenie społeczne) oraz wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Zaliczkę na podatek musisz zapłacić już za pierwszy miesiąc działalności bez względu na wielkość osiągniętego dochodu. Nie zapłacisz jej tylko wówczas, gdy poniesiesz stratę.

Osoby stosujące podatek liniowy wypełniają zeznanie roczne PIT-36L, a nie „standardowy” PIT-37.

Ryczałt ewidencjonowany

Ryczałt ewidencjonowany to dobra forma opodatkowania wówczas, gdy masz niskie koszty uzyskania przychodów. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zależy bowiem wyłącznie od osiąganego dochodu. Rozliczając się w formie ryczałtu, możesz także uwzględnić w podstawie opodatkowania straty z poprzednich lat. Możesz też odliczyć wydatki na zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenie społeczne, emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe – twoje lub osób z tobą współpracujących. Przychód wolno ci pomniejszyć o kwotę wydatków na cele rehabilitacyjne, na internet do kwoty 760 zł rocznie oraz kwotę darowizn. Ta forma rozliczeń opłaca się m.in. osobom, które wynajmują lub dzierżawią nieruchomość, a także np. lekarzom, stomatologom, budowlańcom, restauratorom oraz sklepikarzom.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych zależy od działalności podejmowanej przez podatnika. Oto stawki ryczałtu ewidencjonowanego dla poszczególnych grup zawodowych:

 

Karta podatkowa (z możliwością odliczenia składki zdrowotnej)

Karta podatkowa to najprostsza forma opodatkowania twojego biznesu. W tej formie mogą rozliczać się tylko osoby fizyczne – zarówno prowadzące działalność gospodarczą indywidualnie, jak i w formie spółki cywilnej osób fizycznych. Jest to doskonała forma rozliczeń dla osób niemających czasu na biurokrację, ponieważ wiąże się z niewielką ilością formalności. Nie musisz prowadzić ksiąg rachunkowych czy podatkowej księgi przychodów i rozchodów i składać zeznań podatkowych. Możesz odliczyć składkę zdrowotną (7,75% podstawy składki). Karta podatkowa nie ma z góry ustalonych stawek podatku (jak np. w ryczałcie ewidencjonowanym) przyporządkowanych do określonych czynności biznesowych. Ustala je co roku naczelnik urzędu skarbowego – biorąc pod uwagę charakter i zakres prowadzonej przez ciebie działalności. Jest to też jedyna forma opodatkowania, z której podatnicy mogą zrezygnować w trakcie roku podatkowego. „Kartę” stosują np. drobni przedsiębiorcy wykonawcy prac chałupniczych, rękodzieła artystycznego, korepetytorzy, zegarmistrze, fryzjerzy czy taksówkarze.

Do 31 stycznia każdego roku podatnik musi złożyć w urzędzie skarbowym druk PIT-16A. Jest to deklaracja o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne odliczonej od podatku przy stosowaniu karty podatkowej.

Pamiętaj, że zmiana formy opodatkowania jest możliwa! Formę rozliczeń z fiskusem musisz zadeklarować przed rozpoczęciem się roku podatkowego. Możesz ją zmienić dopiero w następnym roku podatkowym, do 20 dnia danego miesiąca, z wyjątkiem przejścia z ryczałtu na działalność na zasadach ogólnych oraz rozliczania się w firmie karty podatkowej.

 

Amortyzacja środków trwałych

Przedsiębiorca posiadający w majątku firmy środki trwałe amortyzuje je, czyli co miesiąc (albo kwartał czy rok) część ich wartości odpisuje. Amortyzacja jest wliczana w koszty uzyskania przychodu, więc obniży podatek w przypadku takich form opodatkowania jak podatek progresywny czy podatek liniowy. Jak wyliczyć odpisy amortyzacyjne? W tym pomoże np. internetowy kalkulator amortyzacji.

Nowe firmy oraz tzw. mali podatnicy mogą jednorazowo zamortyzować środki trwałe. Środki trwałe są to te składniki twojego majątku, których przewidywany okres użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, wykorzystywane przy tym na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Ulegają one w toku użytkowania zniszczeniu i podatnikom przysługuje wliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów, co zmniejsza podstawę opodatkowania. Amortyzacji podlegają składniki majątku zaliczane do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT). Klasyfikacja ta przypisuje konkretne rodzaje składników majątkowych do grup od 0 do 10. Limit aktywów, które można zamortyzować, wynosi 50 tys. euro na rok, przeliczonych na złote po kursie średnim NBP przypadającym na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonuje się jednorazowej amortyzacji. Do wartości aktywów nie wlicza się w tym przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych poniżej 3,5 tys. zł, które zostały jednorazowo umorzone.

 

Jak rozliczyć stratę podatkową?

Dochód możesz w ciągu 5 najbliższych lat obniżyć o stratę podatkową. Odliczenie można zacząć robić w kolejnym roku po poniesieniu straty z zastrzeżeniem, że w ciągu jednego roku na te 5 lat nie może ono przekroczyć jednak 50% straty. W kolejnych latach podatkowych warto więc zadbać o to, by dochody były na poziomie pozwalającym odliczyć poniesione wcześniej straty w pełnej wysokości.

Na czym w ogóle polega strata podatkowa? Wytłumaczenie jest proste. Najogólniej rzecz ujmując, opodatkowaniu podlega różnica między przychodami a kosztami przedsiębiorstwa. Jeśli zamiast zysku przedsiębiorca jest na minusie, to jest to strata podatkowa. Rozliczenie jej w kolejnych latach sprawia, że pomniejsza się uzyskane wówczas dochody, tym samym obniżając podatek.

Przy okazji – warto pamiętać, że strata podatkowa i strata bilansowa to nie to samo. Różnią się między innymi sposobem ich rozliczenia. O ile stratę podatkową można rozliczyć w kolejnych latach, o tyle stratę bilansową pokrywa się m.in. z przyszłych zysków czy dokapitalizowując spółkę.

 

Zaliczki na podatek dochodowy – jak płacić?

Zastanów się także nad tym, jak płacić zaliczki na podatek, by było to najbardziej dla ciebie korzystne.

Zaliczki możesz wpłacać:

 

Pamiętaj!

Jeżeli wybrałeś comiesięczną, uproszczoną formę zaliczkowania na podatek, urząd skarbowy musi zostać powiadomiony na piśmie tylko o terminie pierwszej wpłaty zaliczki w roku podatkowym. Jeśli zrezygnujesz z tej formy, musisz pisemnie zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego w terminie wpłaty pierwszej zaliczki za dany rok podatkowy.

Podatnicy rozliczający się ryczałtem nie płacą zaliczek, tylko od razu podatek co kwartał – taki cykl wpłacania zaliczek na podatek stanowi swoistą formę kredytu podatkowego. Optymalizujesz w ten sposób swoje zobowiązania wobec urzędu skarbowego. W pierwszym miesiącu kwartału wystawiasz znaczące faktury przychodowe, a ponoszone koszty realizujesz w ostatnim miesiącu kwartału. Uwolnione w ten sposób środki możesz zainwestować. Zaliczki co kwartał mogą płacić tylko przedsiębiorcy rozpoczynający działalność i tzw. mali podatnicy. Mały podatnik to przedsiębiorca, którego przychody w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły równowartości 1 200 000 euro.

Zaliczki kwartalne wpłaca się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego, a sumą zaliczek należnych za poprzednie kwartały. Za ostatni kwartał roku podatkowego zaliczkę wpłacasz do 20. pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego. Deklaracje wpłaty zaliczki składa się co kwartał. Chcąc skorzystać z możliwości kwartalnych rozliczeń, musisz powiadomić o tym na piśmie naczelnika urzędu skarbowego – także w terminie do 20. drugiego miesiąca roku podatkowego. Podobnie musisz zrobić, jeśli zrezygnujesz z takiej formy rozliczenia.

Pamiętaj!

Zeznanie o wysokości dochodu lub poniesionej straty w mijającym roku składasz w US do 3. miesiąca następnego roku podatkowego. Także do tego terminu trzeba zapłacić podatek, który wynosi tyle, ile różnica dochodu i suma wpłaconych w roku podatkowym zaliczek. 

Kliknij i sprawdź.

Terminy wpłaty zaliczek na podatek

• do 7. dnia każdego miesiąca - podatnicy na karcie podatkowej,

• do 20. dnia każdego miesiąca - rozliczający się ryczałtem,

• do 20. dnia każdego miesiąca - rozliczający się na zasadach ogólnych,

• do 25. dnia każdego miesiąca - rozliczający podatek VAT miesięcznie, a rozliczający go kwartalnie - do 25. dnia każdego miesiąca następującego po kwartale,

• do 15. dnia każdego miesiąca (na papierze) lub do 25. dnia (elektronicznie) rozliczający VAT UE za miesiąc poprzedni. W przypadku rozliczenia kwartalnego - do 15./25. dnia miesiąca następującego po miesiącu kończącym kwartał.

Przeczytaj nasz poradnik

Kiedy warto być tzw. czynnym płatnikiem VAT?

Czynny podatnik VAT to przede wszystkim taki, którego obroty w ciągu roku przekraczają 200 tys. zł. Taki przedsiębiorca nie ma wyboru – to zawsze VAT-owiec, a więc musi m.in. wystawiać faktury VAT, prowadzić stosowny rejestr i rozliczać się z urzędem skarbowym z tego podatku. Jeśli obroty roczne podatnika nie przekraczają 200 tys. zł, ma on wybór – może opłacać VAT albo korzystać ze zwolnienia. Co warte podkreślenia – wbrew pozorom czasem czynny podatnik VAT na takiej dobrowolnej decyzji może dobrze wyjść.

Bycie płatnikiem VAT opłaca się ze względów podatkowych szczególnie wówczas, gdy kupujesz ovatowane wysoką stawką towary lub usługi, którą potem możesz odliczyć. Także w sytuacji, gdy firmy, które są odbiorcami twoich towarów, są czynnymi płatnikami VAT. VAT-owcem warto być także w sytuacji, gdy dużo inwestujesz, kupując towary od innych VAT-owców. Masz bowiem przy takiej działalności wysokie koszty.