Ustawa MDR używa pojęcia „uzgodnienia”. Schemat podatkowy stanowi uzgodnienie, które:

• spełnia kryterium głównej korzyści lub ma tzw. ogólną cechę rozpoznawczą,
• ma szczególną cechę rozpoznawczą,
• ma inną szczególną cechę rozpoznawczą.

Opis głównych korzyści, ogólnych i szczególnych cech rozpoznawczych znajdziesz w przepisach MDR.

Przepisy MDR zawierają 24 cechy rozpoznawcze schematu podatkowego (tzw. hallmarki). Jeśli je zidentyfikujemy, musimy to zaraportować. W praktyce schematem podatkowym najczęściej są:

• transfer aktywów do podmiotów powiązanych,
• transakcje o nieprzejrzystej strukturze własności, dotyczące tzw. beneficjenta rzeczywistego,
• transfer środków do rajów podatkowych,
• transakcje, dzięki którym klient unika raportowania FATCA/CRS,
• przekształcenia i restrukturyzacje, nastawione na korzyść podatkową.

Wymóg ten obowiązuje nas od 1 stycznia 2019 r. Przepisy MDR rozszerzają jednak ten okres dla wybranych przypadków. Zgodnie z nimi obowiązek raportowania może dotyczyć sytuacji, gdy dany podmiot pierwszą czynność związaną z wdrożeniem danego schematu podatkowego wykonał między:

• 06.2018 r. a 1.01.2019 r. (dotyczy schematów transgranicznych),
• między 01.11.2018 r. a 1.01.2019 r. (schematy inne niż schematy transgraniczne).

Uzgodnienie, popularnie nazywane schematem podatkowym, to czynność lub zespół powiązanych ze sobą czynności, gdy:

• co najmniej jedna strona jest podatnikiem,
• czynności te wpływają lub mogą wpływać na to, że powstaje lub nie powstaje obowiązek podatkowy.

Schematy podatkowe dotyczą także planowanych czynności/zespołów czynności.

Promotor to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która:

• opracowuje,
• oferuje,
• udostępnia,
• wdraża lub zarządza wdrażaniem schematu podatkowego.

Najczęściej w roli promotora występuje:

• doradca podatkowy,
• adwokat,
• radca prawny,
• pracownik banku lub innej instytucji finansowej, który doradza klientom.

Korzystający to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (klient banku):

• której promotor udostępnia schemat podatkowy, wdraża go lub przygotowuje do wdrożenia,
• która dokonała czynności służącej wdrożeniu uzgodnienia.

Wspomagający to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która – bezpośrednio lub za pośrednictwem innych osób pomaga, wspiera lub doradza przy:

• opracowaniu,
• wprowadzeniu do obrotu,
• organizowaniu,
• udostępnieniu lub
• nadzorowaniu wdrożenia schematu podatkowego.

Wspomagający musi przy tym:

• zachować ogólnie wymagają w swoich czynnościach staranność,
• uwzględnić zawodowy charakter swojej działalności, obszaru specjalizacji oraz przedmiotu wykonywanych czynności.

Najczęściej w roli wspomagającego występuje:

• biegły rewident,
• notariusz,
• osoba świadcząca usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych,
• księgowy lub dyrektor finansowy,
• bank lub inna instytucja finansowa, a także ich pracownik.

NSP  to numer zgłoszonego i zarejestrowanego po raz pierwszy schematu podatkowego. NSP nadaje Szef Krajowej Administracji Skarbowej, który prowadzi też rejestr schematów podatkowych.

Podatnika mogą objąć sankcje karno-skarbowe. Ministerstwo Finansów wyjaśnia przy tym, że, nawet jeśli uzna uzgodnienie za schemat podatkowy w rozumieniu MDR, nie oznacza to, że zastosuje do niego zapisy klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR), szczególnych regulacji przeciwdziałających unikaniu opodatkowania lub też innych właściwych regulacji.