Rachunek zysków i strat Grupy mBanku
Zysk brutto Grupy mBanku w 2020 roku osiągnął 609,7 mln zł, w porównaniu do 1 555,0 mln zł zysku wypracowanego w 2019 roku (-945,3 mln zł, tj. -60,8%). Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku wyniósł 103,8 mln zł wobec 1 010,4 mln zł przed rokiem (-906,5 mln zł, tj. -89,7%). Podatek dochodowy Grupy mBanku w 2020 roku wyniósł 506,0 mln zł wobec 544,8 mln zł w poprzednim roku, tj. -7,1%. Podsumowanie wyników finansowych Grupy mBanku zostało przedstawione w tabeli poniżej.
| mln zł | 2019 | 2020 |
Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Przychody z tytułu odsetek | 5 071,7 | 4 688,4 | -383,3 | -7,6% |
| Koszty z tytułu odsetek | -1 068,9 | -679,1 | 389,8 | -36,5% |
| Wynik z tytułu odsetek | 4 002,8 | 4 009,3 | 6,5 | 0,2% |
| Przychody z tytułu opłat i prowizji | 2 010,7 | 2 244,6 | 233,9 | 11,6% |
| Koszty z tytułu opłat i prowizji | -740,0 | -736,3 | 3,8 | -0,5% |
| Wynik z tytułu opłat i prowizji | 1 270,6 | 1 508,3 | 237,7 | 18,7% |
| Dochody z działalności podstawowej | 5 273,4 | 5 517,6 | 244,2 | 4,6% |
| Przychody z tytułu dywidend | 4,2 | 4,9 | 0,7 | 16,7% |
| Wynik na działalności handlowej | 134,5 | 184,8 | 50,2 | 37,3% |
| Inne dochody | 185,5 | 176,3 | -9,3 | -5,0% |
| Pozostałe przychody operacyjne | 234,5 | 218,1 | -16,4 | -7,0% |
| Pozostałe koszty operacyjne | -307,7 | -234,8 | 72,9 | -23,7% |
| Dochody łącznie | 5 524,4 | 5 866,8 | 342,3 | 6,2% |
| Utrata wartości oraz zmiana wartości godziwej kredytów i pożyczek | -793,8 | -1 292,8 | -499,0 | 62,9% |
| Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi | -387,8 | -1 021,7 | -633,9 | 163,5% |
| Ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją | -2 329,2 | -2 411,1 | -82,0 | 3,5% |
| Podatek od pozycji bilansowych Grupy | -458,7 | -531,4 | -72,7 | 15,9% |
| Zysk brutto | 1 555,0 | 609,7 | -945,3 | 60,8% |
| Podatek dochodowy | -544,8 | -506,0 | 38,8 | -7,1% |
| Zysk netto | 1 010,3 | 103,8 | -906,5 | -89,7% |
| – przypadający na akcjonariuszy mBanku S.A. | 1 010,4 | 103,8 | -906,5 | -89,7% |
| – przypadający na udziały niekontrolujące | -0,1 | -0,1 | 0,0 | -24,5% |
| ROA netto | 0,7% | 0,1% | ||
| ROE brutto | 10,2% | 3,7% | ||
| ROE netto | 6,6% | 0,6% | ||
| Wskaźnik Koszty / Dochody | 42,2% | 41,1% | ||
| Marża odsetkowa | 2,7% | 2,3% | ||
| Współczynnik kapitału podstawowego Tier I | 16,5% | 17,0% | ||
| Łączny współczynnik kapitałowy | 19,5% | 19,9% | ||
| Wskaźnik dźwigni finansowej | 8,3% | 7,9% |
Dochody z działalności podstawowej – suma wyniku z tytułu odsetek i wyniku z tytułu opłat i prowizji.
Inne dochody – wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne oraz stowarzyszone oraz zyski lub straty z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy dotyczące instrumentów kapitałowych i dłużnych papierów wartościowych (bez kredytów i pożyczek).
Dochody łącznie – suma wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu opłat i prowizji, przychodów z tytułu dywidend, wyniku na działalności handlowej, innych dochodów, pozostałych przychodów operacyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych.
Ogólne koszty administracyjne z amortyzacją – suma ogólnych kosztów administracyjnych i amortyzacji.
Utrata wartości oraz zmiana wartości godziwej kredytów i pożyczek – suma utraty wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz zysków lub strat z tytułu kredytów i pożyczek nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy.
ROA netto – zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku podzielony przez średni stan aktywów. Średni stan aktywów liczony jest na podstawie sald na koniec każdego miesiąca. Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku jest annualizowany w oparciu o liczbę dni w analizowanym okresie (współczynnik annualizacji wyliczany jako iloraz liczby dni w roku i liczby dni w analizowanym okresie).
ROE brutto – zysk brutto podzielony przez średni stan kapitału własnego (z wyłączeniem zysku roku bieżącego). Średni stan kapitału własnego liczony jest na podstawie sald na koniec każdego miesiąca. Zysk brutto jest annualizowany w oparciu o liczbę dni w analizowanym okresie (współczynnik annualizacji wyliczany jako iloraz liczby dni w roku i liczby dni w analizowanym okresie).
ROE netto – zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku podzielony przez średni stan kapitału (własnego z wyłączeniem zysku roku bieżącego). Średni stan kapitału własnego liczony jest na podstawie sald na koniec każdego miesiąca. Zysk netto przypadający na akcjonariuszy mBanku jest annualizowany w oparciu o liczbę dni w analizowanym okresie (współczynnik annualizacji wyliczany jako iloraz liczby dni w roku i liczby dni w analizowanym okresie).
Wskaźnik Koszty/Dochody – ogólne koszty administracyjne wraz z amortyzacją podzielone przez dochody łącznie (z wyłączeniem podatku od pozycji bilansowych Grupy).
Marża odsetkowa – wynik z tytułu odsetek podzielony przez średni stan aktywów odsetkowych. Na aktywa odsetkowe składają się: kasa i operacje z bankiem centralnym, należności od banków, papiery wartościowe (obejmujące wszystkie metody wyceny) oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom (w ujęciu netto, obejmujące wszystkie metody wyceny). Średni stan aktywów odsetkowych liczony jest na podstawie sald na koniec każdego miesiąca. Wynik z tytułu odsetek jest annualizowany w oparciu o liczbę dni w analizowanym okresie (współczynnik annualizacji wyliczany jako iloraz liczby dni w roku i liczby dni w analizowanym okresie).
Głównymi czynnikami mającymi wpływ na rezultaty finansowe Grupy mBanku w 2020 roku były:
- Wzrost dochodów, których łączna wartość wyniosła 5 866,8 mln zł. Ich głównym motorem pozostał wynik odsetkowy, który osiągnął 4 009,3 mln zł i był stabilny w stosunku do poprzedniego roku pomimo znacznej obniżki stóp procentowych. Wynik z tytułu opłat i prowizji zanotował znaczący wzrost o 18,7% rok do roku i osiągnął 1 508,3 mln zł.
- Wzrost kosztów działalności (wraz z amortyzacją) o 3,5% do poziomu 2 411,1 mln zł. W 2020 roku zwiększyły się przede wszystkim składki i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny i amortyzacja, podczas gdy koszty osobowe obniżyły się.
- Poprawa efektywności mierzonej relacją kosztów do dochodów, która wyniosła w 2020 roku 41,1% w porównaniu do 42,2% w 2019 roku.
- Wzrost kosztów ryzyka do poziomu 119 punktów bazowych, w porównaniu do 79 punktów bazowych w roku poprzednim, związany z konserwatywnym podejściem do oceny sytuacji klientów w okresie pandemii.
- Wzrost wyniku z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi do 1 021,7 zł w porównaniu do 387,8 mln zł w 2019 roku.
-
Kontynuacja wzrostu organicznego i ekspansji biznesowej przejawiające się w:
- rosnącej liczbie klientów korporacyjnych do poziomu 29 083 klientów (+2 607 klientów w porównaniu końca grudnia 2019 roku).
- wzroście liczby klientów detalicznych do 5 661,8 tys. (+58,0 tys. w porównaniu do końca grudnia 2019 roku).
- wzroście sprzedaży kredytów hipotecznych – 8 985,4 mln zł w 2020 roku w porównaniu do 8 176,4 mln zł w 2019 roku, pomimo niesprzyjających warunków rynkowych w okresie pandemii.
Zmiany w osiągniętych przez Grupę wynikach znalazły odzwierciedlenie we wskaźnikach rentowności:
- ROE brutto na poziomie 3,7% (wobec 10,2% w 2019 roku);
- ROE netto na poziomie 0,6% (wobec 6,6% w 2019 roku).
Wskaźniki kapitałowe Grupy mBanku wzrosły w 2020 roku. Skonsolidowany łączny współczynnik kapitałowy na koniec 2020 roku wyniósł 19,86% wobec 19,46% w poprzednim roku. Współczynnik kapitału podstawowego Tier I osiągnął wartość 16,99% wobec 16,51% na koniec 2019 roku. Wskaźnik dźwigni finansowej na koniec grudnia 2020 roku wyniósł 7,9% wobec 8,3% w poprzednim roku.
Dochody Grupy mBanku
Wypracowany przez Grupę mBanku poziom dochodów w 2020 roku wyniósł 5 866,8 mln zł w porównaniu z 5 524,4 mln zł przed rokiem, co oznacza wzrost o 324,3 mln zł, tj. 6,2%. Do osiągniętego wzrostu przyczyniła się głównie poprawa wyniku z tytułu opłat i prowizji.
Podobnie jak w 2019 roku, wynik z tytułu odsetek stanowił najważniejsze źródło dochodów Grupy mBanku w 2020 roku (68,3%). Wynik ten osiągnął wartość 4 009,3 mln zł wobec 4 002,8 mln w 2019 roku (+0,2%). Na osiągnięty wynik miały przede wszystkim wpływ obniżki stóp procentowych w 2020 roku w sumie o 140 punktów bazowych.
Poziom marży odsetkowej, kalkulowany jako relacja wyniku odsetkowego do średnich aktywów odsetkowych, wyniósł 2,32% w porównaniu do 2,69% w 2019 roku.
Przychody z tytułu odsetek spadły w porównaniu do 2019 roku o 383,3 mln zł, tj. -7,6% i osiągnęły wartość 4 688,4 mln zł. Głównym źródłem przychodów odsetkowych Grupy były kredyty i pożyczki. Przychody odsetkowe z tego tytułu obniżyły się w porównaniu do roku ubiegłego o 305,0 mln zł, tj. -7,7%, i wyniosły 3 648,9 mln zł. Spadek ten jest związany z obniżeniem stóp procentowych. Z tego samego powodu przychody odsetkowe od inwestycyjnych papierów wartościowych spadły o 59,0 mln zł, tj. -8,4% pomimo znaczącego wzrostu wartości tego portfela. Przychody odsetkowe od dłużnych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu obniżyły się o 21,4 mln zł, czyli -44,1%.
| mln zł | 2019 | 2020 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Kredyty i pożyczki z uwzględnieniem odwrócenia dyskonta dotyczącego odpisu z tytułu utraty wartości | 3 953,9 | 3 648,9 | -305,0 | -7,7% |
| Inwestycyjne papiery wartościowe | 705,0 | 646,0 | -59,0 | -8,4% |
| Środki pieniężne i lokaty krótkoterminowe | 56,2 | 20,5 | -35,7 | -63,5% |
| Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu | 48,6 | 27,2 | -21,4 | -44,1% |
| Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych zaklasyfikowanych do księgi bankowej | 181,8 | 126,1 | -55,7 | -30,6% |
| Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej | 75,1 | 85,7 | 10,6 | 14,1% |
| Przychody odsetkowe na instrumentach pochodnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych | 50,5 | 144,6 | 94,1 | 186,4% |
| Pozostałe | 0,5 | -10,7 | -11,2 | +/- |
| Przychody z tytułu odsetek, razem | 5 071,7 | 4 688,4 | -383,3 | -7,6% |
Przychody z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek zawierają przychody z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek z następujących pozycji: aktywa przeznaczone do obrotu, aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Przychody z tytułu odsetek od inwestycyjnych papierów wartościowych zawierają przychody z tytułu odsetek z następujących pozycji: aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, w tym dłużne papiery wartościowe, aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody oraz aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym dłużne papiery wartościowe.
W omawianym okresie koszty odsetkowe obniżyły się znacząco (o 389,8 mln zł, tj. -36,5%), co było związane głównie z niższymi kosztami z tytułu depozytów (spadek o 314,8 mln zł, tj. -47,6%). Pomimo silnego napływu środków od klientów, oprocentowanie depozytów spadło po obniżeniu stóp procentowych, co spowodowało spadek kosztów depozytów. Odnotowaliśmy też niższe koszty z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych o 66,6 mln zł, tj. -22,6%, w wyniku zmniejszenia wartości zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na skutek spłat listów zastawnych i obligacji wyemitowanych w ramach Programu EMTN.
Wynik z tytułu opłat i prowizji, który stanowił 25,7% dochodów Grupy mBanku, ukształtował się na znacząco wyższym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. W omawianym okresie wyniósł on 1 508,3 mln zł, co oznacza wzrost o 237,7 mln zł, tj. 18,7%. Było to głównie spowodowane wzrostem przychodów prowizyjnych.
| mln zł | 2019 | 2020 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
| Prowizje za obsługę kart płatniczych | 435,9 | 430,2 | -5,6 | -1,3% |
| Opłaty i prowizje z tytułu działalności kredytowej | 417,9 | 462,8 | 44,9 | 10,7% |
| Prowizje z transakcji walutowych | 306,0 | 339,6 | 33,6 | 11,0% |
| Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych zewnętrznych podmiotów finansowych | 100,4 | 109,8 | 9,4 | 9,3% |
| Prowizje z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji | 87,0 | 222,3 | 135,3 | 155,5% |
| Prowizje za prowadzenie rachunków | 210,9 | 222,3 | 11,4 | 5,4% |
| Prowizje za realizację przelewów | 145,8 | 147,8 | 1,9 | 1,3% |
| Prowizje z tytułu udzielonych gwarancji oraz operacji dokumentowych | 93,0 | 94,3 | 1,3 | 1,4% |
| Prowizje za pośrednictwo w sprzedaży innych produktów zewnętrznych podmiotów finansowych | 82,2 | 74,5 | -7,7 | -9,4% |
| Prowizje z działalności powierniczej | 28,0 | 31,5 | 3,4 | 12,2% |
| Opłaty związane z zarządzaniem portfelem oraz pozostałe opłaty związane z zarządzaniem | 14,2 | 23,2 | 9,0 | 63,8% |
| Prowizje z tytułu obsługi gotówkowej | 48,6 | 42,6 | -6,0 | -12,3% |
| Pozostałe | 40,8 | 43,7 | 2,9 | 7,1% |
| Przychody z tytułu opłat i prowizji, razem | 2 010,7 | 2 244,6 | 233,9 | 11,6% |
Przychody prowizyjne wzrosły w ujęciu rocznym o 233,9 mln zł, tj. 11,6%. Największy przyrost przychodów, związany ze wzrostem zainteresowania klientów detalicznych inwestowaniem na GPW, zanotowano w prowizjach z tytułu działalności maklerskiej i za organizację emisji (+135,3 mln zł, tj. +155,5%). Biuro Maklerskie mBanku zanotowało znaczący wzrost liczby klientów oraz ich aktywności. Dzięki wyższej sprzedaży kredytów korporacyjnych i hipotecznych oraz zmianom w tabeli opłat i prowizji nastąpił wzrost prowizji z działalności kredytowej o 44,9 mln zł, tj. 10,7%. Prowizje z transakcji walutowych były wyższe o 33,6 mln zł, tj. 11,0% dzięki wyższej zmienności na rynku walutowym. Prowizje za obsługę kart płatniczych obniżyły się nieznacznie (o 5,6 mln zł, tj. -1,3%) w stosunku do 2019 roku. Było to spowodowane niższą liczbą transakcji bezgotówkowych, wykonanych przez klientów (wartość transakcji bezgotówkowych w 2020 roku wzrosła w stosunku do poprzedniego roku o 6,3%, a liczba transakcji zmniejszyła się o -0,6%). Niższa aktywność klientów była związana z restrykcjami wprowadzanymi w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19.
Koszty z tytułu prowizji nieznacznie obniżyły się w omawianym okresie (3,8 mln zł, tj. -0,5%) i wyniosły 736,3 mln zł.
W 2020 roku przychody z tytułu dywidend wyniosły 4,9 mln zł w porównaniu z 4,2 mln zł w 2019 roku.
Wynik na działalności handlowej w 2020 roku wyniósł 184,8 mln zł i był o 50,2 mln zł, tj. 37,3%, wyższy od wyniku z poprzedniego roku. Główny wkład do tego wzrostu miały zyski lub straty z tytułu aktywów oraz zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu (+72,3 mln zł, tj. 142,5%).
Inne dochody, w których skład wchodzi wynik na aktywach oraz zobowiązaniach finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz inwestycjach w jednostki zależne i stowarzyszone oraz zyski lub straty z tytułu instrumentów kapitałowych i dłużnych papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy obniżyły się nieznacznie (o 9,3 mln zł, tj. -5,0%). Na wysokość tych dochodów wpływ miała przede wszystkim aktualizacja wyceny akcji Visa Inc. oraz udziałów w spółkach (m.in. Polski Standard Płatności Sp. z o.o., Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A., Biuro Informacji Kredytowej S.A.).
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej (saldo pozostałych przychodów / kosztów operacyjnych) był ujemny w 2020 roku i wyniósł -16,7 mln zł wobec -73,2 mln zł w 2019 roku, kiedy utworzono rezerwy na przyszłe zobowiązania, m.in. na potencjalne koszty związane z rozliczeniami z klientami, którzy przedterminowo spłacili kredyty konsumenckie oraz rezerwy powiązane z przedterminowym zakończeniem umów wynajmu dwóch budynków w Warszawie w konsekwencji planowanej zmiany lokalizacji biur.
Wynik z tytułu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi
W 2020 roku rezerwy utworzone na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi zwiększyły się w stosunku do wartości rezerw z 2019 roku i wyniosły 1 021,7 mln zł. Metodologia kalkulacji tych rezerw stosowana przez bank jest uzależniona od wielu założeń, opierających się w znacznym stopniu na ocenie eksperckiej banku, wśród których najważniejsze to: prognozowana populacja kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko bankowi, prawdopodobieństwo prawomocnego przegrania spraw, rozkład oczekiwanych wyroków, które zostaną wydane przez sądy oraz strata poniesiona przez bank w przypadku przegrania sprawy w sądzie. Wzrost rezerwy w 2020 roku wynikał głównie ze zmiany prawdopodobieństwa przegranej w sądzie przyjętego w kalkulacji, zmiany założeń dotyczących liczby prognozowanych spraw oraz zmiany poziomu straty na ekspozycji kredytowej w przypadku przegrania sprawy przez bank. Szczegółowy opis metodologii znajduje się w nocie 4 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2020 rok.
Koszty działalności Grupy mBanku
W 2020 roku koszty działalności Grupy mBanku (łącznie z amortyzacją) wyniosły 2 411,1 mln zł, co oznacza wzrost o 3,5% w porównaniu do 2019 roku. Był on spowodowany wyższą amortyzacją, wzrostem składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny i przyrostem kosztów rzeczowych, podczas gdy koszty pracownicze obniżyły się.
| mln zł | 2019 | 2020 |
Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Koszty pracownicze | -1 019,3 | -974,7 | 44,7 | -4,4% |
| Koszty rzeczowe | -639,1 | -671,3 | -32,2 | 5,0% |
| Podatki i opłaty | -31,2 | -27,3 | 3,9 | -12,6% |
| Składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny | -255,7 | -298,1 | -42,4 | 16,6% |
| Odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych | -8,3 | -9,2 | -0,9 | 10,8% |
| Amortyzacja | -375,5 | -430,6 | -55,1 | 14,7% |
| Koszty działalności Grupy mBanku | -2 329,2 | -2 411,1 | -82,0 | 3,5% |
| Wskaźnik Koszty / Dochody | 42,2% | 41,1% | – | – |
| Zatrudnienie (w etatach) | 6 771 | 6 688 | -84 | -1,2% |
W 2020 roku koszty pracownicze były niższe o 44,7 mln zł, tj. -4,4%. Zmiana ta wynikała z obniżenia zmiennych składników wynagrodzenia.
Koszty rzeczowe wzrosły w omawianym okresie o 32,2 mln zł, tj. 5,0%, przede wszystkim z powodu wyższych kosztów konsultingu i IT, podczas gdy obniżyły się koszty marketingu.
W omawianym okresie amortyzacja wzrosła o 55,1 mln zł w wyniku wcześniejszych inwestycji.
Czynnikiem mającym istotny wpływ na wzrost kosztów w 2020 roku były składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny. W 2020 roku były one wyższe o 42,4 mln zł, tj. 16,6%, w porównaniu z poprzednim rokiem.
W efekcie powyższych zmian w przychodach i kosztach, wskaźnik kosztów do dochodów poprawił się w porównaniu do poprzedniego roku i wyniósł 41,1% (wobec 42,2% w 2019 roku).
Utrata wartości i zmiana wartości godziwej kredytów i pożyczek
W 2020 roku utrata wartości i zmiana wartości godziwej kredytów i pożyczek w Grupie mBanku (liczona jako suma dwóch pozycji: utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz zyski lub straty z tytułu kredytów i pożyczek nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy) wyniosła -1 292,8 mln zł. W porównaniu z poprzednim rokiem była ona wyższa o 499,0 mln zł, tj. 62,9%. Utrata wartości lub odwrócenie utraty wartości z tytułu aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy związana jest z częścią portfela kredytów i pożyczek wycenianą w zamortyzowanym koszcie. Pozycja zyski lub straty z tytułu kredytów i pożyczek nieprzeznaczonych do obrotu obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy związana jest z ryzykiem kredytowym portfela kredytów i pożyczek wycenianych tą metodą.
W konsekwencji, koszty ryzyka w 2020 roku wyniosły 119 punktów bazowych w porównaniu do 79 punktów bazowych w 2019 roku.
| mln zł | 2019 | 2020 |
Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Bankowość Detaliczna | -510,3 | -685,1 | -174,8 | 34,2% |
| Korporacje i Rynki Finansowe | -281,3 | -610,0 | -328,7 | 116,8% |
| Pozostałe | -2,1 | 2,3 | 4,4 | -/+ |
| Utrata wartości oraz zmiana wartości godziwej kredytów i pożyczek | -793,8 | -1 292,8 | -499,0 | 62,9% |
Istotny wzrost kosztu ryzyka w pionie Bankowości Detalicznej wynika między innymi z przyjęcia scenariusza sytuacji makroekonomicznej w szacowaniu rezerw portfelowych, uwzględniającego wpływ pandemii COVID-19 na gospodarkę oraz przeklasyfikowania części ekspozycji klientów detalicznych objętych moratoriami kredytowymi do koszyka 2 z powodu niepewności związanej z brakiem wymaganej płatności pełnej raty. Skutkowało to ujęciem dodatkowych odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
Wzrost kosztów ryzyka pionie Korporacji i Rynków Finansowych był związany między innymi z dodatkowym przeglądem sektorów i pojedynczych klientów, w szczególności klientów znajdujących się pod obserwacją, w celu weryfikacji potencjalnego wzrostu prawdopodobieństwa braku realizacji planów restrukturyzacyjnych z powodu zmiany sytuacji gospodarczej w Polsce w wyniku pandemii COVID-19.
Udział poszczególnych segmentów i linii biznesowych w wyniku finansowym
Podsumowanie wyników finansowych linii biznesowych Grupy mBanku zostało przedstawione w tabeli poniżej.
| mln zł | 2019 | 2020 |
Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
% udział w zysku brutto |
|---|---|---|---|---|---|
| Bankowość Detaliczna | 808,2 | 62,8 | -745,4 | -92,2% | 10,3% |
| Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna | 633,8 | 365,3 | -268,6 | -42,4% | 59,9% |
| Rynki Finansowe | 133,4 | 203,0 | 69,6 | 52,2% | 33,3% |
| Pozostałe | -20,4 | -21,4 | -0,9 | 4,4% | -3,5% |
| Zysk brutto Grupy mBanku | 1 555,0 | 609,7 | -945,3 | -60,8% | 100,0% |
Zmiany w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej Grupy mBanku
Zmiany w aktywach
W 2020 roku odnotowano wzrost aktywów Grupy o 21 415,7 mln zł, tj. 13,5%. Ich wartość według stanu na 31 grudnia 2020 roku wyniosła 180 136,3 mln zł.
Zmiany poszczególnych pozycji aktywów Grupy mBanku zostały przedstawione w poniższej tabeli.
| mln zł | 31.12.2019 | 31.12.2020 | Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Kasa, operacje z bankiem centralnym | 7 897,0 | 3 968,7 | -3 928,3 | -49,7% |
| Należności od banków | 4 341,8 | 7 354,3 | 3 012,5 | 69,4% |
| Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz instrumenty pochodne zabezpieczające | 2 693,3 | 2 398,8 | -294,5 | -10,9% |
| Kredyty i pożyczki netto udzielone klientom | 105 347,5 | 109 832,0 | 4 484,6 | 4,3% |
| Inwestycyjne papiery wartościowe | 34 305,2 | 51 728,9 | 17 423,8 | 50,8% |
| Wartości niematerialne | 955,4 | 1 178,7 | 223,3 | 23,4% |
| Rzeczowe aktywa trwałe | 1 262,4 | 1 514,6 | 252,2 | 20,0% |
| Pozostałe aktywa | 1 918,0 | 2 160,3 | 242,3 | 12,6% |
| Aktywa Grupy mBanku | 158 720,6 | 180 136,3 | 21 415,7 | 13,5% |
Kredyty i pożyczki netto udzielone klientom – suma kredytów i pożyczek wycenianych w zamortyzowanym koszcie, kredytów i pożyczek nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz kredytów i pożyczek zakwalifikowanych jako aktywa przeznaczone do obrotu.
Inwestycyjne papiery wartościowe – suma aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, dłużnych papierów wartościowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie oraz dłużnych i kapitałowych papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Największy udział w strukturze bilansu Grupy mBanku na koniec 2020 roku utrzymały kredyty i pożyczki udzielone klientom. Według stanu na 31 grudnia 2020 roku stanowiły one 61,0% sumy bilansowej wobec 66,4% na koniec 2019 roku. Ich wolumen netto zwiększył się w stosunku do końca 2019 roku o 4 484,6 mln zł, tj. 4,3%.
| mln zł | 31.12.2019 | 31.12.2020 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym | 60 360,7 | 67 216,3 | 6 855,6 | 11,4% |
| Kredyty i pożyczki udzielone klientom korporacyjnym | 47 785,7 | 46 025,4 | -1 760,2 | -3,7% |
| Kredyty i pożyczki udzielone sektorowi budżetowemu | 391,4 | 231,2 | -160,2 | -40,9% |
| Kredyty i pożyczki (brutto) od klientów | 108 537,8 | 113 472,9 | 4 935,1 | 4,5% |
| Rezerwa utworzona na należności od klientów | -3 190,3 | -3 640,8 | -450,5 | 14,1% |
| Kredyty i pożyczki (netto) od klientów | 105 347,5 | 109 832,0 | 4 484,6 | 4,3% |
W 2020 roku wartość kredytów i pożyczek brutto udzielonych klientom indywidualnym wzrosła o 6 855,6 mln zł, tj. 11,4%. Po wyeliminowaniu efektu zmian kursów walutowych, kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym wzrosły w 2020 roku o 8,6%. Wartość sprzedaży kredytów hipotecznych wzrosła o 9,9% (w 2020 roku wyniosła 8 985,4 mln zł w porównaniu do 8 176,4 mln zł w roku poprzednim). Ta dynamika pozwoliła nam zachować udział rynkowy nowej sprzedaży kredytów hipotecznych na zbliżonym poziomie do ubiegłego roku, ponad 11% rynku. Jednocześnie w 2020 roku Grupa mBanku udzieliła 7 094,6 mln zł kredytów niehipotecznych, co stanowi spadek sprzedaży o -30,9% w stosunku do 2019 roku. Wynika on przede wszystkim z niższego popytu na kredyty niehipoteczne ze strony klientów oraz tymczasowego zaostrzenia warunków kredytowania przez bank w czasie pandemii COVID-19.
Wolumen kredytów i pożyczek brutto udzielonych klientom korporacyjnym w 2020 roku spadł w stosunku do końca 2019 roku o 1 760,2 mln zł, tj. -3,7%. Wyłączając transakcje reverse repo/buy sell back i efekt zmian kursów walutowych, wartość kredytów udzielonych klientom korporacyjnym zmniejszyła w porównaniu z końcem poprzedniego roku o -6,4%.
Wolumen kredytów i pożyczek brutto udzielonych sektorowi budżetowemu spadł w 2020 roku o 160,2 mln zł, tj. -40,9%.
Drugą pod względem wielkości pozycję aktywów w bilansie Grupy mBanku (28,7%) stanowiły inwestycyjne papiery wartościowe. Ich wartość w ciągu 2020 roku zwiększyła się znacząco o 17 423,8 mln zł, tj. 50,8%. Wynika to z przyrostu pozycji rządowych i samorządowych papierów wartościowych. W tym samy czasie portfel papierów dłużnych emitowanych przez bank centralny zmniejszył się o 3 034,6 mln zł, czyli ponad -90% rok do roku.
Wartość aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu oraz pochodnych instrumentów zabezpieczających spadła w ciągu roku o 294,5 mln zł, tj. -10.9%. Jest to rezultatem zmniejszenia portfela rządowych i samorządowych dłużnych papierów wartościowych przy jednoczesnym wzroście pozycji instrumentów pochodnych.
Zmiany w zobowiązaniach i kapitałach własnych
Zmiany w zobowiązaniach i kapitałach Grupy w 2020 roku ilustruje poniższe zestawienie:
| mln zł | 31.12.2019 | 31.12.2020 | Zmiana w mln zł |
Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Zobowiązania wobec innych banków | 1 166,9 | 2 399,7 | 1 232,9 | 105,7% |
| Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu oraz pochodne instrumenty zabezpieczające | 948,8 | 1 338,6 | 389,8 | 41,1% |
| Zobowiązania wobec klientów | 116 661,1 | 137 698,7 | 21 037,5 | 18,0% |
| Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych | 17 435,1 | 13 996,3 | -3 438,8 | -19,7% |
| Zobowiązania podporządkowane | 2 500,2 | 2 578,3 | 78,1 | 3,1% |
| Pozostałe zobowiązania | 3 855,1 | 5 449,6 | 1 594,5 | 41,4% |
| Zobowiązania razem | 142 567,3 | 163 461,2 | 20 893,9 | 14,7% |
| Kapitały razem | 16 153,3 | 16 675,1 | 521,8 | 3,2% |
| Zobowiązania i kapitały Grupy mBanku | 158 720,6 | 180 136,3 | 21 415,7 | 13,5% |
Dominującym źródłem finansowania działalności Grupy mBanku są zobowiązania wobec klientów. Ich udział w strukturze finansowania Grupy systematycznie rośnie. Na koniec 2020 roku zobowiązania wobec klientów stanowiły 76,4% zobowiązań i kapitałów Grupy wobec 73,5% na koniec 2019 roku.
| mln zł | 31.12.2019 | 31.12.2020 | Zmiana w mln zł | Zmiana w % |
|---|---|---|---|---|
| Klienci indywidualni | 77 664,4 | 97 976,4 | 20 312,0 | 26,2% |
| Klienci korporacyjni | 38 137,9 | 39 236,1 | 1 098,2 | 2,9% |
| Klienci sektora budżetowego | 858,9 | 486,2 | -372,6 | -43,4% |
| Zobowiązania wobec klientów razem | 116 661,1 | 137 698,7 | 21 037,5 | 18,0% |
Wartość zobowiązań wobec klientów w 2020 roku istotnie wzrosła i na koniec roku wyniosła
137 698,7 mln zł wobec 116 661,1 mln zł na koniec poprzedniego roku, co oznacza wzrost o 18,0% rok do roku. W 2020 roku obserwowaliśmy kontynuację korzystnego trendu z perspektywy kosztu finansowania, przejawiającą się w większej dynamice napływu środków na rachunki bieżące niż terminowe. Przyczyniły się do tego również obniżki stopy referencyjnej na początku 2020 roku.
Zobowiązania wobec klientów indywidualnych były wyższe o 20 312,0 mln zł, tj. 26,2%, w stosunku do końca 2019 roku. Obserwowaliśmy dalszą zmianę struktury depozytów klientów indywidualnych. Środki klientów na rachunkach bieżących i oszczędnościowych wzrosły o 40,0%, zaś wolumen depozytów terminowych był niższy o -31,8%.
Zobowiązania wobec klientów korporacyjnych w ciągu roku wzrosły o 1 098,2 mln zł, tj. 2,9%. Wzrost ten wynikał z wyższych o 35,7% środków na rachunkach bieżących. Depozyty terminowe klientów korporacyjnych zostały zredukowane natomiast o -92,1% w skali roku. Wartość transakcji repo spadła w omawianym okresie o -46,9%. Kredyty i pożyczki otrzymane wzrosły natomiast o 9,2% rok do roku, co wynika niemal wyłącznie z wyraźnego osłabienia polskiego złotego wobec walut obcych (EUR, CHF) na koniec 2020 roku w porównaniu do końca 2019 roku.
Zobowiązania wobec innych banków zwiększyły się w stosunku do końca 2019 roku o 1 232,9 mln zł, tj. 105,7% i wyniosły 2 399,7 mln zł. Wzrost dotyczył zarówno środków na rachunkach bieżących, spotęgowany jeszcze osłabieniem złotego w przypadku depozytów w walutach obcych, jak i transakcji repo/sell buy back. Te ostatnie wzrosły rok do roku pięciokrotnie. Odnotowano jednak niemal całkowitą redukcję kredytów i pożyczek otrzymanych, która wynika głównie ze spłaty kredytu otrzymanego od innego banku na kwotę 50 mln USD we wrześniu 2020 roku.
Udział zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych w strukturze finansowania Grupy mBanku obniżył się z 11,0% na koniec 2019 roku do 7,8% na koniec 2020 roku. Spadek pozycji wynika z zapadalności i wykupu obligacji w ramach programu EMTN oraz wykupu emisji listów zastawnych oraz obligacji przez mBank Hipoteczny.
Zobowiązania podporządkowane w 2020 wzrosły o 3,1% rok do roku, co wynikało z wpływu deprecjacji złotego w stosunku do franka szwajcarskiego na wartość złotową pożyczki podporządkowanej o wartości nominalnej 250 mln CHF.
Kapitały razem w 2020 roku wzrosły o 521,8 mln zł, tj. o 3,2%, w następstwie powiększenia zysków zatrzymanych. Ich udział w łącznej wartości zobowiązań i kapitałów własnych Grupy mBanku na koniec 2020 roku wyniósł 9,3% (10,2% na koniec 2019 roku).
Zmiany w pozycjach pozabilansowych, zmiany w gwarancjach udzielonych podmiotom Grupy mBanku oraz inne zawarte umowy
Opis istotnych pozycji pozabilansowych Grupy mBanku został zamieszczony w nocie 33 do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy mBanku S.A. według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2020 rok.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku mBank S.A. nie posiadał umów, o których mowa w art. 141t ust. 1 ustawy Prawo Bankowe.