To pytanie zadaje sobie wiele osób po zakończeniu każdego roku. Szczególnie dużo jest ich po udanych debiutach prywatyzowanych spółek w roku 2010. Dlatego, aby pomóc wszystkim początkującym, poniżej prześledzimy niezbędne do wykonania czynności i podamy podstawowe informacje konieczne do prawidłowego rozliczenia zysków z giełdy. Zrobimy to na przykładzie pana Jana Notaksa.

Pan Notaks w 2010 roku brał udział tylko w ofertach publicznych spółek PZU, Tauron i GPW. Za każdym razem kupił maksymalną liczbę akcji i sprzedał je po najwyższych cenach w tym roku.

A zatem:

• 25 akcji kupione po 312,50 PLN i sprzedane po 417,50 PLN dało zysk 2 625 PLN (zapłacone prowizje, tylko od sprzedaży 40,71 PLN), wartość transakcji kupna 7812,50 PLN, sprzedaży
  1 0437,50 PLN
• 934 akcji Tauron kupione po 5,13 PLN i sprzedane po 6,92 PLN dało zysk 1671,86 PLN (prowizje: od kupna 9,58 PLN, od sprzedaży 25,21 PLN, razem 34,79 PLN), wartość transakcji kupna 4 791,42 PLN, sprzedaży 6 463,28 PLN
• 25 akcji GPW kupione po 43 PLN, sprzedane po 54 PLN dało zysk 275 PLN (prowizje: od kupna 3 PLN, od sprzedaży 5,26 PLN, razem 8,26 PLN), wartość transakcji kupna 1 075 PLN, sprzedaży 1 350 PLN.

Wartość wszystkich transakcji kupna to 13 678,92 PLN, a sprzedaży 18 250,78 PLN, suma prowizji to 83,76 PLN. Wartość transakcji sprzedaży jest przychodem pana Notaksa (18250,78 PLN), a wartość transakcji kupna jest kosztem, ale nie jedynym. Zapłacone prowizje (od transakcji kupna i sprzedaży) są także kosztem uzyskania przychodów, a więc kosztami pana Notaksa będzie suma transakcji kupna i prowizji (13678,92 PLN + 83,76 PLN = 13 762,68 PLN). Jak widać pan Notaks zrealizował na kilku prostych transakcjach zysk brutto (przed zapłaceniem podatku) 4 488,10 PLN.

W ostatnich dniach lutego każdego roku DI BRE wysyła formularze PIT8C do wszystkich Klientów eMAKLERA, którzy w poprzednim roku za pośrednictwem eMAKLERA zrealizowali przynajmniej jedną transakcję sprzedaży (transakcję rozliczoną w roku poprzednim - transakcja rozliczona oznacza, że została zawarta minimum 3 dni robocze (dla akcji) przed ostatnią sesją giełdową w danym roku, np. w 2010 r. ostatnia sesja giełdowa, na której zawarte transakcje na akcjach zostały rozliczone jeszcze w roku 2010 r. odbyła się 28 grudnia). Takie same formularze są też wysyłane jednocześnie do urzędów skarbowych przypisanych w systemie mBanku do poszczególnych Klientów.

PIT8C jest jedynie informacją o przychodach. Informacją dla Klienta i dla jego urzędu skarbowego. Sam w sobie nie stanowi rozliczenia podatku. Każdy Klient musi się sam rozliczyć z podatku od zysków kapitałowych przy pomocy PIT38, a PIT8C może być w tym pomocny.

Jak wygląda i co zawiera PIT8C?

PIT8C zawiera, oprócz danych Klienta umieszczanych na każdym PIT, trzy liczby:

• przychód, czyli sumę wartości transakcji sprzedaży rozliczonych w poprzednim roku,
• koszty uzyskania przychodu, czyli sumę wartości transakcji kupna papierów wartościowych (z prowizjami) sprzedanych (rozliczonych) w poprzednim roku oraz prowizji od transakcji sprzedaży z punktu "przychód".
  Zwracam uwagę, że brane są pod uwagę tylko koszty kupna papierów sprzedanych w danym roku bez względu na to ,kiedy powstały (chyba, że przed wejściem podatku giełdowego w życie). Oznacza to, że kosztami uzyskania przychodów za dany rok są tylko transakcje kupna papierów, które w tym samym roku sprzedaliśmy. Innymi słowy koszt uzyskania przychodu powstaje dopiero w momencie sprzedaży papieru wartościowego,
• dochód, czyli różnicę między przychodem i kosztem lub stratą - różnica między kosztem i przychodem. Liczby te znajdują się w części E formularza.

Pan Notaks otrzyma PIT8C, który w części E będzie wyglądał tak:

I co dalej?

Następny krok to wypełnienie formularza PIT38, który jest zeznaniem o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym. Co za tym idzie - bez względu na to, czy inwestor będzie miał zysk, czy stratę musi złożyć zeznanie podatkowe.

Jak wypełnić PIT38?

W części C formularza w punkcie 1 trzeba wpisać wartości podane w PIT8C. Kolumny PIT38 w części C mają nawet takie same nazwy, jak PIT8C w części E, a więc Przychód, Koszty uzyskania przychodu i Dochód lub Strata. A zatem pan Notaks ma ułatwione zadanie. Następnie należy to zsumować z kwotami z punktu 2 (jeśli takie są) i sumę wpisać w punkcie 3. Pan Notaks, jak większość inwestorów, nie miał innych przychodów, a zatem ogranicza się do przepisania wartości z PIT8C.

W części D formularza PIT38 obliczmy podatek.

Wystarczy postępować zgodnie z poleceniami zawartymi w poszczególnych polach, a obliczenie podatku będzie bardzo proste. W części E podajemy ostateczną kwotę do zapłaty i to już wszystko. Oczywiście PIT38 trzeba uzupełnić swoimi danymi i podpisem, a następnie wysłać do swojego urzędu skarbowego. Podatek obliczony przez pana Notaksa wynosi 853 PLN i dokładnie tyle musi on przelać na odpowiedni rachunek swojego urzędu skarbowego. Przelew wystarczy zrobić na kilka dni przed końcem kwietnia, tak aby dotarł najpóźniej 30 kwietnia.

Jak widać PIT8C zawiera w polu kosztów tylko podstawowe koszty ponoszone przy transakcjach giełdowych. Nie ma tam np. kosztów abonamentu na 5 ofert w notowaniach ciągłych. Dlatego pozostałe koszty uzyskania przychodów każdy inwestor musi sobie w PIT38 dodać we własnym zakresie, najlepiej w porozumieniu ze swoim urzędem skarbowym, żeby uniknąć rozczarowania. Przypominamy też, że jeżeli ktoś otrzymał w dywidendę, nie musi się martwić już o płacenie podatku, ponieważ kwota dywidendy przelana na rachunek została pomniejszona o zryczałtowany podatek, a więc został on już zapłacony.

A co ze stratą?

Jeżeli pan Notaks miałby w danym roku stratę, powinien ja również wykazać w zeznaniu PIT38. Dzięki temu w latach następnych będzie mógł tę stratę rozliczyć, czyli pomniejszyć o nią swój dochód i w ten sposób zapłacić mniejszy podatek lub nie zapłacić go w ogóle. W tej sytuacji podstawa obliczenia podatku w części D będzie wynosiła 0,00 PLN, a więc podatek również 0,00 PLN.

Stratę można rozliczać przez 5 kolejnych lat, przy czym wysokość obniżenia dochodu w każdym z tych lat nie może przekroczyć 50% tej straty. Oznacza to, że jeśli strata pana Notaksa w 2010 r. wyniosłaby 1000 PLN, to w zeznaniu za rok 2011będzie mógł pomniejszyć swój dochód o 500 PLN i o kolejne 500 PLN dopiero w zeznaniu za rok 2012 (jeżeli w tych latach będzie miał dochód z inwestowania na giełdzie).

I to wszystko jeżeli chodzi o standardowe rozliczenie przytrafiające się większości inwestorów. Pozostaje życzyć wszystkim, aby płacili jak największe podatki (przy niezmienionej stawce) i pamiętali o przekazaniu 1% podatku na organizacje pożytku publicznego.

P.S. Powyższy tekst z przykładami został napisany przez prostego maklera posiadającego licencję w zakresie obrotu papierami wartościowymi, a nie w zakresie doradztwa podatkowego i treści w nim zawarte wynikają z jego wiedzy praktycznej, nie potwierdzonej jednak formalnie przez instytucje nadzorcze. Dlatego w razie wątpliwości powstałych podczas rozliczenia podatku, prosimy o kontakt z licencjonowanym doradcą podatkowym.

O rozliczeniu podatkowym możesz przeczytać także na stronach:

• Domu Inwestycyjnego BRE (DI BRE)...
• eMAKLERA...
• w artykule na naszym blogu...
• oraz Jak się rozliczać z inwestycji?